Tuesday, April 9, 2013

රසායන විද්‍යාව සාමාන්‍ය ජීවිතයට වැදගත් වන්නේ කෙසේද ? : භෞතික රසායනය, ද්‍රව්‍යමය රසායනය සහ සිද්ධාන්ත රසායනය


භෞතික රසායනය - Physical Chemistry
භෞතික රසායනයෙන් කෙරෙන්නේ විවිධ භෞතික පද්ධතීන්, රසායනික පද්ධතීන්, රසායන විද්‍යාවේ මූලික හරයන්, සාධනයන්, නියම ආදියට අදාලව කෙරෙන හැදෑරීම් වේ. මේ බොහොමයක් ඍජුව සාමාන්‍ය ජීවිතයට සම්බන්ධ නොවුවත් වක්‍රාකාරයෙන් බොහෝ දෙනාට භෞතික රසායනය වැදගත් වෙනවා. භෞතික රසායනය යන යෙදුම මුලින්ම හඳුන්වා දුන්නේ පීටර්ස්බර්ග් විශ්වවිද්‍යාලයේ ඉගැන්වීම් කළ මිකායිල් ලොමනොසෙව් නම් රුසියානු විද්‍යාඥයා විසින්1752 දී. නමුත් නූතන භෞතික රසායනයට අඩිතාලම වැටුනේ 1860 ගණන්වල කෙරුණ තාපරසායනය (Chemical Thermodynamics), එන්තැල්පි සහ එන්ට්‍රොපි (Enthalpy & Entropy) ආදී විෂයයන් එක් වීමෙන්. භෞතික රසායනයේ දැවැන්තයන් ලෙස ගිබ්ස් (Josiah Willard Gibbs), වැන්‘ට් හොෆ් (Jacobus Henricus van’s Hoff), අර්හීනියස් (Svante August Arrhenius), ආදීන් මතක් වෙනවා. පශ්චාත් නූතන භෞතික රසායනය මේ මූලික සංකල්පවලින් බොහෝ දුරට අපගමනය වූ විශයයක්. එයට ක්වොන්ටම් රසායනය, ස්ථර හෝ යම් වස්තූන්වල මතුපිට පිළිබඳ හැදෑරෙන Surface Chemistry, සහ විවිධ පරමාණුක ගණනය කිරීම්, විවිධ උපකරණ ආශ්‍රයෙන් කෙරෙන පරීක්‍ෂණ ( IR, VU-Vis, Raman, EPR, Microwave, NMR – spectroscopies) ආදිය විද්‍යුත් රසායනය (Electrochemistry) ආලෝක රසායනය (Photochemistry) පදාර්ථයේ ඝණ අවස්ථා,(ලෝහ සහ අලෝහ පමණක් යොදා කෙරෙන ප්‍රතික්‍රියා) පිළිබඳ හැදෑරීම සහ නූතන තාරකා රසායනය (Astrophysics) ආදිය ඇතුලත් වෙනවා.
භෞතික රසායනය සාමාන්‍ය ජීවිතයේ දී වැදගත් වන ප්‍රධාන ස්ථානයක් වන්නේ නිවසක මුළුතැන්ගෙයයි. ලුණු පොල්කට්ටේ ලුණු කැට වෙනුවට ලුණු කුඩු පාවිච්චි කර ඉක්මනින් දිය කර ගැනීම, ඝණ වූ පොල්තෙල් රත් කර ද්‍රව කරගැනීම, ඉක්මනින් ගිණි දැල්වීමට කුඩා දර කැබලි පාවිච්චි කිරීම ආදී සරළ සංකල්ප අදාල වන්නේ මේ භෞතික රසායනයටයි. එසේම සබන් හෝ සෝදන කුඩු භාවිතාකර රෙදි සේදීමේදී කුණු අංශු ඉවත් කිරීමේ කාර්යය සිදු වන්නේ ඒ ඒ රසායන ද්‍රව්‍ය කුණු අංශු වටා “මිසෙල්ලාව“ නම් වූ ආකාරයට රොක් වී ඒ කුණු අංශු රෙදි වලින් ගලවා ගැනීම මඟින්. අප නොදැනුවත්වම භෞතික රසායනය මෙසේ අපේ ජීවිත වලට එකතු කරගන්නේ මෙහෙමයි.
ද්‍රව්‍යමය රසායනය - Materials Chemistry
මේ අංශය වැඩිපුරම අදාල වන්නේ ඉගැන්වීම් කටයුතු වලදීයි. සාමාන්‍ය ජීවිතයට එතරම් ප්‍රයෝජනවත් නොවුනත් ඒ ඒ පර්යේෂණ වලින් සොයාගන්නා දෑ අපට ප්‍රයෝජනවත් වන අවස්ථා එමටයි. දැන් දැන් භාවිතා වන පටක නිර්මාණය (Tissue Engineering) මෙම ද්‍රව්‍යමය රසායනයේ පර්යේෂණ වල ප්‍රතිඵලයක්. වාහනවල විවිධ කොටස් ගෙවී යාම හො ඒවා වැලැක්වීම, අභ්‍යවකාෂ ෂටලවල මතුපිට සහ අභ්‍යන්තර ද්‍රව්‍ය සකස් කිරීම වැනි භාරධූර කටයුතු මෙමඟින් කෙරෙනවා.  එසේම නැනෝ තාක්‍ෂණය වඩාත් නැඹුරු වන්නෙත් මේ අංශයටයි. මෙය ඉංජිනේරු විද්‍යාව පැත්තට බොහෝ නෑකම් කියන නිසා බොහොමයක් විශ්ව විද්‍යාලවල මේ අංශයේ ඉගැන්වීම කරන්නේ ඉංජිනේරු පීඨ වලයි.  
 
සිද්ධාන්තමය රසායනය - Theoretical Chemistry
මේ අංශය නම් සාමාන්‍ය ජීවිතයට සම්බන්ධ වෙනවා බොහොම අඩුයි. නමින්ම පෙනෙනවා සේම මේ අංශයට නැඹුරු වෙලා ඉන්නේ සිද්ධානත පිළිබඳ ඇල්මක් දක්වන මොළය බොහෝ වෙහෙසා කටයුතු කරන සුවිශේෂී පිරිසක්... ඔබත් ගණනය කිරීම් වලට ඇල්මක්, දක්‍ෂතාවයක් දක්වනවා නම් මේ පිළබඳ හැදෑරීම කලාට කමක් නෑ.. දැන් දැන් රසායනික පර්යේෂණ වලට යන මුදල් සම්භාරය වැඩි නිසා, බොහොමයක් රසායනික ප්‍රතික්‍රියා පිළිබඳ හදාරන්නේ ගණනය කිරීම් මගින්. අදාල තත්ත්‍ව යටතේ සියළු දත්ත ලබා දී, රසායනාගාරයේ ප්‍රතික්‍රියාව සිදු කරන ආකාරය ලෙසින්ම ගණනය කිරීම් මගින් ඒ ඒ ප්‍රතික්‍රියාව සිදු වේද - නැද්ද යන්නත්, එසේ සිදු වනවා නම් එහි වූ යාන්ත්‍රණය කුමක්ද යන්නත් මෙවැනි ගණනය කිරීම් මගින් ලබා ගත හැකියි. ඒ නිසා අනවශ්‍ය ලෙස පර්යේෂණ සඳහා වැය වන මුදලත් කාළයත් ඉතිරි වෙනවා. විශේෂයෙන්ම ඖෂධ නිෂ්පාදන සමාගම් සහ රසායන ද්‍රව්‍ය නිෂ්පාදනය කරන සමාගම් සිද්ධාන්තමය රසායනයේ පිහිට පතන්නේ සිය වියදම් අවම කරගෙන ලාභ වැඩි කර ගැනීමේ අපේක්‍ෂාවෙන්. එය එසේ වුවත් මෙවැනි අංශ සඳහා රැකියා වෙළඳපොලේ ප්‍රමුඛතාවය නම් බොහොම අඩුයි... ඒ රසායනඥයින් දහ දෙනෙකුගෙන් සිදු වන සේවය එක් සුපිරි පරිඝණකයක් මඟින් කර ගත හැකි නිසා.
ඉතින් අප මේ ලිපි පෙළෙන් රසායන විද්‍යාවේ විවිධ මානයන් ගැන කතා කළා... ඔන්න ඔහොමයි රසායන විද්‍යාව අපේ ජීවිත වලට වැදගත් වෙන්නෙ....